Perbankan internet – merujuk kepada perkhidmatan kewangan yang ditawarkan oleh institusi perbankan melalui platform atas talian. Ia membolehkan pengguna untuk mengakses akaun mereka, menjalankan transaksi kewangan, serta mengurus pelbagai urusan perbankan dengan lebih mudah dan pantas.
Salah satu kelebihan utama perbankan internet ialah memudahkan urusan kewangan, menjimatkan masa, dan mengurangkan kos. Berdasarkan laporan tahunan Bank Negara Malaysia (BNM) 2022, terdapat peningkatan yang ketara dalam penggunaan perkhidmatan e-pembayaran. Pada tahun 2022, transaksi e-pembayaran melonjak sebanyak 31.5%, dengan purata setiap rakyat Malaysia melakukan 291 transaksi e-pembayaran.
Berikut adalah penjelasan terperinci yang telah dirangkum oleh loginmasuk.my.
Apa Sebenarnya Perbankan Digital?
Secara asasnya, perbankan digital atau juga dikenali sebagai neobanks merujuk kepada semua bentuk transaksi kewangan yang menggunakan teknologi moden. Dengan kata lain, semua operasi bank yang dahulunya dilakukan secara fizikal kini beralih kepada penggunaan teknologi seperti Artificial Intelligence (Kecerdasan Buatan), Blockchain, dan Keselamatan Biometrik untuk melaksanakan tugas pentadbiran serta pemprosesan data.
Penambahan bank digital ini juga seiring dengan objektif Rancangan Malaysia Ke-12, yang bertujuan untuk memperkukuh ekonomi, meningkatkan keselamatan, memastikan kesejahteraan dan keterangkuman, serta memajukan kemampanan bagi memudahkan akses kepada perkhidmatan kewangan di negara ini.
Apakah Faedah Perbankan Internet?
Antara manfaat dan kelebihan menggunakan perbankan internet adalah seperti berikut:
1. Memudahkan Urusan Perbankan
Salah satu kelebihan utama perbankan internet adalah kemudahan dan kecekapan yang disediakan. Pelanggan boleh mengakses akaun mereka pada bila-bila masa dan di mana sahaja selagi terdapat sambungan internet yang stabil.
Ini menjimatkan masa dan tenaga kerana pelanggan tidak perlu ke cawangan bank fizikal untuk menyelesaikan urusan atau bertanya soalan.
Perbankan internet membolehkan pelanggan melakukan pelbagai transaksi dengan pantas dan cekap, termasuk pemindahan wang, pembayaran bil, pembelian produk kewangan seperti insurans dan unit amanah, serta memohon pinjaman atau kad kredit dalam tempoh yang singkat. Proses yang mudah ini meningkatkan produktiviti dan kecekapan pelanggan dalam mengurus kewangan mereka.
Kajian oleh Anitha Rosland dan rakan-rakan dari Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya, menunjukkan bahawa pelanggan berpuas hati dengan kualiti perkhidmatan perbankan internet, dan faktor responsif merupakan penyumbang utama kepada kepuasan mereka.
2. Menjamin Keselamatan dan Memberi Perlindungan Kepada Pengguna
Aspek keselamatan adalah keutamaan dalam perbankan internet. Bank-bank di Malaysia melabur dalam teknologi keselamatan yang canggih untuk melindungi data dan transaksi pelanggan. Menurut garis panduan Bank Negara Malaysia (BNM), semua bank perlu mematuhi standard keselamatan seperti penyulitan data, pengesahan identiti pelanggan, dan pemantauan transaksi masa nyata.
Kebanyakan bank turut menawarkan ciri keselamatan tambahan seperti Kata Laluan Sekali Guna (OTP) dan pemberitahuan transaksi masa nyata untuk mencegah penipuan atau aktiviti mencurigakan. Langkah-langkah ini memberikan perlindungan lebih baik kepada pelanggan dan meningkatkan keyakinan mereka terhadap perkhidmatan perbankan dalam talian.
3. Menjimatkan Kos
Perbankan internet juga membantu pelanggan menjimatkan kos. Kebanyakan bank tidak mengenakan caj untuk transaksi dalam talian, berbanding caj untuk perkhidmatan di kaunter atau mesin ATM. Sebagai contoh, Maybank tidak mengenakan bayaran untuk pemindahan dana dan pembayaran bil melalui perbankan internet, manakala caj dikenakan untuk transaksi fizikal.
Laporan oleh McKinsey & Company pada 2019 menunjukkan bahawa pelanggan bank di Malaysia boleh menjimatkan purata RM500 setahun dengan menggunakan perbankan internet, yang merangkumi pengurangan kos perjalanan dan caj transaksi.
4. Menggalakkan Inovasi dan Penambahbaikan
Perbankan internet terus berkembang dan inovatif bagi memenuhi keperluan pelanggan. Bank-bank di Malaysia berlumba-lumba menawarkan perkhidmatan baharu seperti integrasi dengan dompet digital, perkhidmatan perbankan mudah alih, dan kecerdasan buatan (AI). Contohnya, CIMB Bank melancarkan platform “CIMB OCTO” pada tahun 2022 yang menyediakan pembukaan akaun dalam talian dan penasihat kewangan berasaskan AI.
5. Meluaskan Akses Kewangan
Perbankan internet juga membantu meningkatkan akses kepada perkhidmatan perbankan, terutamanya bagi penduduk di luar bandar atau berpendapatan rendah. Laporan oleh Khazanah Research Institute pada 2021 menyatakan bahawa kadar inklusi kewangan di Malaysia meningkat kepada 95% pada tahun 2020, dengan sebahagian daripada peningkatan ini disumbangkan oleh pertumbuhan perbankan internet dan mudah alih.
6. Meningkatkan Produktiviti dan Merancakkan Pertumbuhan Ekonomi
Perbankan internet bukan sahaja memudahkan urusan kewangan tetapi turut menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi negara. Dengan penggunaan perbankan internet, produktiviti dapat ditingkatkan dan masa dapat dijimatkan untuk aktiviti yang lebih produktif.
Kajian Bank Dunia pada tahun 2020 menunjukkan peningkatan 1% dalam penggunaan perkhidmatan kewangan digital boleh menyumbang kepada peningkatan KDNK sesebuah negara sebanyak 0.03%, yang memberi kesan positif kepada pertumbuhan ekonomi negara.
Perbankan internet juga memudahkan perniagaan untuk beroperasi di peringkat antarabangsa, yang meningkatkan daya saing dan pertumbuhan ekonomi Malaysia.
Apakah Cabaran Perbankan Internet?
Walaupun perbankan internet menawarkan pelbagai manfaat, terdapat beberapa kekurangan dan cabaran yang perlu diambil kira. Antara keburukan perbankan internet adalah seperti berikut:
1. Terdedah Kepada Risiko Keselamatan Siber
Walaupun bank telah melabur dalam teknologi keselamatan yang canggih, ancaman keselamatan siber seperti penipuan, pencurian identiti, dan serangan penggodam masih wujud. Pelanggan perlu sentiasa berhati-hati dan mengamalkan langkah-langkah keselamatan yang betul, seperti menggunakan kata laluan yang kuat dan tidak mendedahkan maklumat peribadi kepada pihak ketiga.
2. Kebergantungan kepada Teknologi
Perbankan internet bergantung sepenuhnya kepada teknologi, termasuk internet dan peranti elektronik. Masalah seperti gangguan internet, kerosakan sistem, atau isu teknikal pada peranti boleh menyebabkan pelanggan tidak dapat mengakses akaun mereka atau melakukan transaksi penting pada masa yang diperlukan.
3. Kurang Interaksi Peribadi
Perbankan internet mengurangkan interaksi bersemuka antara pelanggan dan kakitangan bank. Bagi sesetengah pelanggan yang lebih selesa mendapatkan nasihat secara bersemuka atau memerlukan bantuan kewangan yang lebih terperinci, ini boleh menjadi satu cabaran.
4. Sukar Untuk Golongan Warga Emas
Golongan warga emas atau mereka yang kurang celik teknologi sering menghadapi kesukaran dalam menggunakan perbankan internet. Oleh itu, bank perlu menyediakan lebih banyak sokongan dan panduan agar semua pelanggan, termasuk warga emas, dapat menggunakan perkhidmatan ini dengan selesa.
4. Potensi Kesilapan Pengguna
Perbankan internet memerlukan pelanggan memasukkan maklumat dengan tepat. Kesilapan seperti salah memasukkan nombor akaun atau jumlah transaksi boleh menyebabkan kerugian atau transaksi yang tidak disengajakan.
5. Dikenakan Had Transaksi
Atas sebab keselamatan, bank kadangkala mengenakan had ke atas jumlah atau kekerapan transaksi yang boleh dilakukan melalui perbankan internet. Ini boleh menyukarkan pelanggan yang perlu melakukan transaksi besar atau kerap.
6. Berdepan Isu Teknikal dan Downtime
Seperti mana-mana sistem teknologi, perbankan internet tidak terlepas daripada masalah teknikal atau tempoh tidak berfungsi (downtime). Situasi ini boleh menyebabkan kesulitan kepada pelanggan yang memerlukan akses segera kepada akaun mereka.
7. Berpotensi Digunakan Untuk Penipuan
Kemudahan perbankan internet turut membuka ruang kepada penyalahgunaan seperti penipuan atau aktiviti haram seperti pengubahan wang haram. Penjenayah boleh mengeksploitasi kelemahan dalam sistem atau memanipulasi pengguna untuk tujuan yang melanggar undang-undang.
8. Cawangan Bank Fizikal Berkurang
Peralihan kepada perbankan internet boleh menyebabkan pengurangan jumlah cawangan bank fizikal, terutamanya di kawasan luar bandar atau berpenduduk rendah. Ini boleh memberi kesan kepada mereka yang masih bergantung kepada perkhidmatan bank secara bersemuka.
Dalam menghadapi cabaran-cabaran ini, bank, kerajaan, dan masyarakat perlu bekerjasama untuk meminimumkan risiko dan memastikan perbankan internet kekal selamat serta boleh diakses oleh semua lapisan masyarakat di Malaysia.
Senarai Perbankan Atas Talian di Malaysia
Perkhidmatan perbankan internet boleh diakses melalui laman web dan aplikasi mudah alih, membolehkan pengguna menguruskan kewangan dengan lebih mudah. Pengguna perbankan atas talian dapat melakukan transaksi kewangan seperti pemindahan wang, pembayaran bil, dan semakan baki akaun. Berikut adalah senarai perbankan internet di Malaysia:
1. Maybank
Maybank2u adalah perkhidmatan perbankan internet yang ditawarkan oleh Maybank. Melalui platform ini, pelanggan boleh melakukan pelbagai transaksi seperti pemindahan wang, pembayaran bil, semakan baki akaun, dan pengurusan kad kredit.
Maybank juga memperkenalkan Secure2u, ciri keselamatan tambahan untuk melindungi transaksi dalam talian. Secure2u berfungsi sebagai pengesahan dua faktor, di mana pelanggan perlu meluluskan transaksi penting melalui notifikasi pada aplikasi Secure2u di telefon pintar mereka. Ini memberikan tahap keselamatan yang lebih tinggi dan mencegah transaksi tanpa kebenaran.
2. Bank Simpanan Nasional (BSN)
myBSN adalah perkhidmatan perbankan internet yang ditawarkan oleh BSN. Melalui myBSN, pelanggan boleh menjalankan urusan perbankan seperti menyemak baki akaun, membuat pemindahan wang, pembayaran bil, dan pengurusan simpanan secara dalam talian.
BSN menggunakan aplikasi myBSN sebagai kaedah pengesahan transaksi, di mana pelanggan akan menerima notifikasi pada aplikasi untuk meluluskan transaksi. Kaedah ini lebih selamat daripada SMS kerana ia mengelakkan risiko pemalsuan dan memberikan kawalan penuh kepada pelanggan terhadap transaksi mereka.
3. CIMB Bank
CIMB Clicks ialah platform perbankan digital yang disediakan oleh CIMB Bank. Ia membolehkan pelanggan menjalankan pelbagai transaksi seperti pemindahan wang, pembayaran bil, pengurusan kad kredit, serta pelaburan dalam unit amanah secara dalam talian.
CIMB juga menawarkan ciri SecureTAC melalui aplikasi CIMB OCTO, yang memerlukan pelanggan untuk mengesahkan transaksi kad debit/kredit dengan memasukkan kod TAC yang dijana dalam aplikasi tersebut. Ciri ini meningkatkan keselamatan transaksi dalam talian dan memastikan hanya transaksi yang dibenarkan oleh pemegang kad diluluskan.
Apakah Beza “Perbankan Internet” dan “Bank Digital”?
Walaupun “perbankan internet” dan “bank digital” kedua-duanya menawarkan perkhidmatan perbankan melalui saluran dalam talian, terdapat beberapa perbezaan utama antara keduanya:
Perbankan Internet
Perbankan internet merujuk kepada perkhidmatan yang ditawarkan oleh bank tradisional melalui laman web atau aplikasi mudah alih. Pelanggan boleh mengakses akaun mereka, membuat pemindahan wang, pembayaran bil, dan urusan lain secara dalam talian. Namun, bank yang menawarkan perkhidmatan perbankan internet masih mengekalkan cawangan fizikal untuk pelanggan yang memerlukan urusan bersemuka.
Bank Digital
Sebaliknya, bank digital beroperasi sepenuhnya dalam talian tanpa mempunyai cawangan fizikal. Mereka direka khusus sebagai institusi kewangan digital, dengan semua perkhidmatan diakses melalui laman web atau aplikasi mudah alih. Bank digital menawarkan perkhidmatan yang serupa dengan bank tradisional tetapi lebih tertumpu pada pengalaman pengguna dalam talian dan biasanya menawarkan proses yang lebih mudah dan pantas.
Contoh Bank Digital di Malaysia
Di Malaysia, terdapat 5 bank digital yang telah menerima lesen daripada Bank Negara Malaysia (BNM), iaitu:
- GXBank Berhad (GXBank)
- Boost Bank Berhad (Boost Bank)
- SeaBank Malaysia
- AEON Bank Berhad
- KAF Investment Bank Berhad
Perbezaan utama antara perbankan internet dan bank digital ialah bank digital tidak mempunyai cawangan fizikal, manakala perbankan internet masih sebahagian daripada model perbankan tradisional yang mempunyai kehadiran fizikal.
Kesimpulan
Perbankan internet telah mengubah cara rakyat Malaysia menguruskan kewangan mereka. Dengan kemudahan, kecekapan, keselamatan, dan penjimatan kos yang ditawarkan, ia menjadi pilihan utama bagi ramai pengguna di Malaysia.