Panggilan spam merujuk kepada panggilan telefon yang tidak diingini dari sumber yang tidak dikenali, sering kali bertujuan untuk mempromosikan produk atau perkhidmatan, atau mengumpulkan maklumat peribadi.
Biasanya, panggilan ini menggunakan teknologi seperti sistem panggilan automatik atau pemalsuan nombor telefon (caller ID spoofing) untuk menyembunyikan identiti sebenar pemanggil dan menghindari pengesanan. Walaupun tidak semua panggilan spam adalah penipuan, mereka tetap boleh menyebabkan gangguan dan ketidakselesaan kepada penerima.
Berikut adalah penjelasan terperinci yang telah dirangkum oleh loginmasuk.my.
Apakah Jenis-jenis Panggilan Spam?
Panggilan spam boleh dikategorikan kepada beberapa jenis berdasarkan tujuan dan sumber panggilan tersebut:
1. Panggilan Telemarketing
Panggilan ini bertujuan untuk mempromosikan produk atau perkhidmatan daripada syarikat atau organisasi yang tidak diminta. Telemarketing boleh datang daripada pelbagai sektor, termasuk insurans, kewangan, atau perkhidmatan telekomunikasi. Menurut laporan terkini Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (MCMC), sebanyak 2.6 bilion panggilan penipuan telah disekat oleh MCMC hingga September 2023.
Langkah ini merupakan hasil kerjasama dengan Pusat Respon Penipuan Nasional (NSRC), di mana dari Oktober 2022 hingga Ogos 2023, 1,732 kes telah dirujuk kepada MCMC. Dalam tempoh ini, 134 nombor telefon telah ditamatkan kerana terlibat dalam aktiviti penipuan dan 21 nombor telefon mencurigakan telah disekat.
2. Panggilan Kaji Selidik
Beberapa panggilan spam bertujuan untuk mengumpulkan maklumat daripada pengguna melalui kaji selidik atau soal selidik. Maklumat yang dikumpulkan mungkin digunakan untuk tujuan pemasaran atau penipuan.
Panggilan ini sering berpura-pura menjadi wakil daripada organisasi penyelidikan atau agensi kerajaan untuk meyakinkan penerima. Statistik MCMC menunjukkan bahawa antara tahun 2017 hingga 2022, sebanyak 1.8 bilion panggilan penipuan telah disekat, termasuk penyekatan 300 juta mesej penipuan melalui SMS.
3. Panggilan Politik
Menjelang pilihan raya, parti politik atau calon mungkin menggunakan panggilan spam untuk berkempen atau menyebarkan mesej kepada pengundi. Panggilan ini boleh merangkumi tinjauan pendapat, permintaan sokongan, atau penyebaran maklumat kempen.
4. Panggilan Penipuan
Walaupun tidak semua panggilan spam bersifat penipuan, beberapa panggilan spam bertujuan untuk memperdaya individu agar memberikan maklumat peribadi atau kewangan. Panggilan penipuan boleh berbentuk dakwaan memenangi hadiah, permintaan maklumat akaun bank dari scammer, atau ancaman tindakan undang-undang.
Menurut laporan tahunan MCMC pada tahun 2020, sebanyak 21,488 aduan berkaitan spam telah diterima, dengan panggilan spam menyumbang 47.8% daripada jumlah aduan tersebut. Ini menunjukkan peningkatan berbanding 8,817 aduan spam pada tahun 2019. Kajian oleh syarikat keselamatan siber Truecaller pada tahun 2021 juga menunjukkan bahawa purata pengguna telefon di Malaysia menerima kira-kira 5 panggilan spam sebulan.
Malaysia berada di tangga ke-20 dalam senarai negara yang paling terjejas oleh panggilan spam, dengan kadar 8.5 panggilan spam bagi setiap pengguna telefon.
Apa Tujuan Panggilan Spam?
Panggilan spam digunakan untuk pelbagai tujuan, termasuk:
1. Pengiklanan
Panggilan spam sering digunakan untuk mempromosikan produk atau perkhidmatan tanpa persetujuan penerima. Ini termasuk panggilan telemarketing yang agresif, seperti tawaran insurans, pinjaman, atau pakej pelancongan yang tidak diminta. Panggilan ini boleh menjadi gangguan yang ketara, menjejaskan produktiviti dan ketenangan penerima.
2. Phishing
Panggilan spam mungkin bertujuan untuk menipu penerima agar mendedahkan maklumat peribadi atau kewangan yang sensitif, seperti nombor kad kredit, butiran akaun bank, atau maklumat log masuk. Penipu mungkin berpura-pura sebagai organisasi yang sah, seperti bank, agensi kerajaan, atau syarikat terkenal, untuk mendapatkan maklumat ini. Maklumat yang diperoleh kemudiannya boleh disalahgunakan untuk penipuan atau jenayah siber.
3. Penyebaran Malware
Sesetengah panggilan spam direka untuk menipu penerima supaya memuat turun perisian berniat jahat (malware) ke peranti mereka, seperti telefon pintar atau komputer. Ini boleh dilakukan dengan memujuk penerima untuk mengklik pautan berbahaya, membuka lampiran yang dijangkiti, atau memasang aplikasi mencurigakan. Malware ini boleh menyebabkan pencurian data, pengawasan aktiviti, atau kerosakan sistem.
4. Pencurian Maklumat Peribadi atau Wang
Panggilan spam mungkin bertujuan untuk mencuri identiti atau wang penerima melalui pelbagai taktik penipuan. Ini termasuk permintaan maklumat peribadi, seperti nombor kad pengenalan atau butiran akaun, atau arahan untuk memindahkan wang ke akaun yang dikawal oleh penjenayah. Taktik ini sering melibatkan unsur tekanan atau ugutan, seperti ancaman tindakan undang-undang atau janji ganjaran kewangan yang besar.
5. Penipuan untuk Mendapatkan Data Sulit
Panggilan spam juga boleh digunakan untuk memperdaya individu agar mendedahkan data sulit, seperti maklumat perubatan, kewangan, atau pekerjaan. Penipu mungkin berpura-pura menjadi penyedia penjagaan kesihatan, penasihat kewangan, atau wakil majikan. Data sulit yang diperoleh boleh disalahgunakan untuk penipuan insurans, pencurian identiti, atau pemerasan.
Bagaimana Untuk Menyemak Sama Ada Sesuatu Nombor Adalah Panggilan Spam?
Untuk menentukan sama ada nombor telefon tertentu adalah panggilan spam, anda boleh mengikuti langkah-langkah berikut:
1. Semak Aplikasi Penyaringan Spam
Jika anda menggunakan aplikasi seperti Truecaller atau aplikasi penyaring panggilan lain, anda boleh memeriksa nombor telefon yang mencurigakan melalui aplikasi tersebut. Aplikasi ini dapat mengenal pasti nombor spam yang telah dilaporkan oleh pengguna lain dan memberikan maklumat mengenai kesahihan panggilan tersebut.
2. Cari Nombor Dalam Talian
Lakukan carian nombor telefon yang mencurigakan menggunakan enjin carian dalam talian. Jika nombor tersebut telah dilaporkan sebagai spam atau penipuan oleh orang lain, anda mungkin akan menemui maklumat atau laporan berkaitan dalam hasil carian.
3. Hubungi Pihak Berkuasa atau Syarikat Telekomunikasi
Jika anda menerima panggilan spam yang berulang dari nombor tertentu, pertimbangkan untuk menghubungi Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (MCMC) atau syarikat telekomunikasi anda. Mereka boleh membantu menyemak status nombor tersebut dan melaporkan aktiviti spam untuk tindakan lanjut.
4. Lindungi Diri Anda
Sentiasa berhati-hati dan proaktif dalam melindungi diri daripada gangguan, penipuan, dan penyalahgunaan maklumat peribadi. Meskipun panggilan spam tidak dapat dihapuskan sepenuhnya, kesedaran dan tindakan konsisten dapat membantu mengurangkan kesan negatifnya terhadap kehidupan seharian anda.
Apakah Kesan Buruk Panggilan Spam Terhadap Mangsa?
Panggilan spam bukan sahaja mengganggu dan menyebabkan ketidakselesaan, tetapi juga mempunyai kesan negatif yang lebih luas, termasuk:
- Gangguan Rutin Harian: Panggilan spam yang kerap boleh mengganggu aktiviti harian dan mengurangkan produktiviti, terutama jika diterima semasa waktu kerja atau rehat.
- Risiko Penipuan: Beberapa panggilan spam bertujuan untuk mendapatkan maklumat peribadi yang boleh disalahgunakan dalam aktiviti penipuan atau jenayah scam.
- Caj Kewangan: Walaupun banyak panggilan spam adalah percuma, ada juga yang melibatkan caj premium atau caj antarabangsa tinggi, meningkatkan bil telefon anda.
- Tekanan Terhadap Infrastruktur Telekomunikasi: Panggilan spam yang banyak boleh membebankan sistem telekomunikasi dan merendahkan kualiti perkhidmatan untuk panggilan yang sah.
Bagaimana Cara Menghentikan Panggilan Spam?
Untuk mengurangkan atau menghentikan panggilan spam, anda boleh mengikuti langkah-langkah ini:
- Daftar dalam Senarai “Do Not Call”: Daftarkan nombor telefon anda dalam senarai “Do Not Call” yang dikendalikan oleh Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (MCMC) untuk mengurangkan panggilan telemarketing yang tidak diingini.
- Gunakan Aplikasi Penyaringan Spam: Pasang aplikasi seperti Truecaller atau Whoscall yang membantu menyaring dan menyekat panggilan spam menggunakan pangkalan data nombor spam.
- Sekat Nombor Spam: Gunakan fungsi penyekatan pada telefon pintar anda untuk menyekat nombor spam secara manual selepas menerima panggilan tidak diingini.
- Berhati-hati Dengan Maklumat Peribadi: Elakkan berkongsi nombor telefon anda secara terbuka di laman web atau media sosial. Bacalah dasar privasi sebelum memberikan nombor telefon kepada mana-mana organisasi.
- Laporkan Panggilan Spam: Laporkan panggilan spam yang mencurigakan atau berleluasa kepada MCMC atau syarikat telekomunikasi anda untuk tindakan lanjut.
Apakah Langkah-langkah Menangani Panggilan Spam di Malaysia?
Untuk mengatasi masalah panggilan spam, individu di Malaysia boleh mengikuti langkah-langkah berikut:
1. Berhati-hati dengan Panggilan daripada Nombor Tidak Dikenali
Sentiasa berwaspada terhadap panggilan dari nombor yang tidak dikenali, terutama jika panggilan tersebut meminta maklumat peribadi atau kewangan. Elakkan memberikan maklumat sensitif kepada pemanggil yang tidak dapat disahkan.
2. Lindungi Maklumat Peribadi
Elakkan berkongsi maklumat peribadi secara terbuka di laman web atau media sosial. Maklumat ini boleh digunakan oleh pihak yang tidak bertanggungjawab untuk tujuan spam atau penipuan.
3. Gunakan Aplikasi Penyaringan Spam
Manfaatkan aplikasi atau perkhidmatan penyaringan spam yang disediakan oleh syarikat telekomunikasi anda. Aplikasi seperti Truecaller atau ciri penyekat panggilan pada telefon pintar boleh membantu menyekat panggilan spam yang dikenal pasti.
4. Laporkan Panggilan Spam
Laporkan panggilan spam kepada Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (MCMC) atau syarikat telekomunikasi anda untuk tindakan lanjut. Laporan ini membantu pihak berkuasa dan penyedia perkhidmatan mengenal pasti dan mengatasi isu panggilan spam dengan lebih efektif.
Dengan mengikuti langkah-langkah ini, anda dapat mengurangkan gangguan yang disebabkan oleh panggilan spam dan melindungi maklumat peribadi anda daripada penyalahgunaan.
Kenapa Saya Menerima Panggilan Spam?
Terdapat beberapa sebab mengapa anda mungkin menerima panggilan spam:
1. Maklumat Peribadi yang Tersebar
Jika maklumat peribadi anda, seperti nombor telefon, tersebar secara terbuka di laman web atau media sosial, ia boleh dikumpulkan oleh pihak yang tidak bertanggungjawab untuk tujuan spam. Pendedahan maklumat ini memudahkan penjenayah menghubungi anda dengan panggilan spam.
2. Penyertaan dalam Kajian atau Peraduan
Menyertai kajian atau peraduan dalam talian mungkin menyebabkan anda secara tidak sengaja memberi kebenaran untuk menerima komunikasi pemasaran dari pihak yang terlibat. Sering kali, syarikat atau pihak ketiga yang menjalankan kajian ini mungkin akan menggunakan maklumat anda untuk panggilan promosi.
3. Kebocoran Data
Kadangkala, kebocoran atau pencerobohan data dalam pangkalan data syarikat yang menyimpan maklumat pelanggan boleh menyebabkan maklumat peribadi anda jatuh ke tangan pihak yang tidak bertanggungjawab. Ini membolehkan penjenayah menggunakan data tersebut untuk panggilan spam.
4. Penjanaan Nombor secara Rawak
Sesetengah sistem dail automatik menjana nombor telefon secara rawak untuk membuat panggilan spam. Dalam kes ini, nombor telefon anda mungkin dipilih tanpa sebarang asas yang berkaitan dengan maklumat peribadi anda yang dikumpulkan atau dijual.
Kenapa Panggilan Spam Banyak?
Beberapa faktor menyumbang kepada peningkatan panggilan spam, termasuk kemajuan teknologi yang membolehkan pembuatan panggilan secara automatik dengan kos yang rendah.
Ini juga berkaitan dengan peningkatan jenayah siber yang bertujuan mencuri maklumat peribadi dan kewangan, serta kurangnya kesedaran dan perlindungan di kalangan pengguna telefon.
Tambahan pula, penguatkuasaan undang-undang yang terhad dan kekurangan kerjasama antarabangsa dalam menangani panggilan spam merentas sempadan turut menyumbang kepada masalah ini.
Apakah Risiko Jika Anda Mendapat dan Menjawab Panggilan Spam?
Menjawab panggilan spam boleh membawa beberapa risiko, termasuk:
- Mengesahkan Nombor Telefon: Dengan menjawab panggilan spam, anda mungkin secara tidak sengaja mengesahkan bahawa nombor telefon anda aktif, yang boleh menyebabkan lebih banyak panggilan spam di masa hadapan.
- Mendedahkan Maklumat Peribadi: Jika anda berkongsi maklumat peribadi seperti nama, alamat, atau butiran akaun bank semasa panggilan, maklumat ini boleh digunakan untuk penipuan atau jenayah siber.
- Caj Yang Tinggi: Sesetengah panggilan spam mungkin melibatkan caj premium atau caj antarabangsa yang tinggi, yang boleh menyebabkan bil telefon anda meningkat jika panggilan tersebut berlanjutan.
Apa Perbezaan Antara Panggilan Spam dan Panggilan Scammer?
Panggilan spam dan panggilan scammer berkongsi beberapa persamaan, namun terdapat juga perbezaan penting antara keduanya.
| Aspek | Panggilan Spam | Panggilan Scammer |
|---|---|---|
| Tujuan utama | Mempromosikan produk, perkhidmatan, atau mesej pemasaran tanpa kebenaran penerima. | Menipu atau memperdaya penerima agar mendedahkan maklumat peribadi, kewangan, atau melakukan tindakan yang merugikan. |
| Niat | Dihasilkan oleh entiti yang sah, walaupun tidak beretika, seperti syarikat telemarketing. | Dihasilkan oleh pihak yang berniat jahat, seperti penjenayah siber atau kumpulan penipuan. |
| Risiko | Biasanya tidak membawa risiko kewangan atau keselamatan yang serius kepada penerima. | Membawa risiko yang lebih besar, seperti kehilangan wang, pencurian identiti, atau pendedahan maklumat sensitif. |
| Kandungan | Sering menyampaikan mesej pemasaran atau tawaran promosi, walaupun tidak diminta. | Sering melibatkan naratif yang direka untuk menipu, seperti dakwaan memenangi hadiah atau permintaan maklumat “pengesahan”. |
| Teknologi | Menggunakan sistem dail automatik atau pemalsuan nombor telefon untuk menjana panggilan. | Menggunakan sistem dail automatik atau pemalsuan nombor telefon untuk menjana panggilan. |
| Impak | Menjadi sumber gangguan dan ketidakselesaan bagi penerima. | Boleh membawa kesan buruk jangka panjang kepada mangsa, seperti kerugian kewangan atau masalah keselamatan. |
| Entiti terlibat | Biasanya dihasilkan oleh entiti yang sah tetapi menggunakan kaedah yang tidak beretika. | Dihasilkan oleh pihak yang terlibat dalam aktiviti jenayah atau penipuan. |
Contoh Kes-Kes Nyata
1. Kes Penipuan “Hadiah Loteri”
- Keterangan: Penerima panggilan menerima maklumat palsu bahawa mereka memenangi loteri yang tidak pernah mereka sertai dan diminta untuk memberikan maklumat peribadi untuk mengklaim hadiah tersebut.
- Tindakan: Menyebabkan kerugian kewangan kepada mangsa yang memberikan maklumat mereka.
2. Kes Penipuan “Akaun Bank”
- Keterangan: Panggilan dari seseorang yang mengaku sebagai wakil bank memberitahu mangsa bahawa akaun mereka mengalami masalah dan meminta pengesahan maklumat akaun untuk “mengelakkan penggantungan”.
- Tindakan: Penipuan ini menyebabkan kerugian kewangan dan pendedahan maklumat sensitif.
Kesimpulan
Panggilan spam memberi ancaman serius terhadap privasi, keselamatan, dan kesejahteraan individu. Mengatasi masalah ini memerlukan usaha berterusan dan kerjasama dari semua pihak, termasuk peningkatan kesedaran awam dan penguatkuasaan undang-undang yang lebih ketat.
Dengan pendekatan yang komprehensif dan bersepadu, kita dapat melindungi diri dari kesan buruk panggilan spam dan memastikan persekitaran telekomunikasi yang lebih selamat untuk semua.