Gaji – ialah wang yang diterima daripada majikan sebagai bayaran untuk kerja yang dilakukan. Biasanya, gaji dibayar setiap bulan, namun ada juga yang dibayar setiap minggu atau setiap dua minggu.
Jumlah gaji yang diterima bergantung pada beberapa faktor seperti jenis pekerjaan, tempoh bekerja, dan kemahiran yang dimiliki. Gaji adalah penting kerana ia membolehkan kita membayar keperluan hidup seperti makanan, tempat tinggal, dan bil-bil lain.
Terdapat empat jenis gaji utama, iaitu gaji hakiki, gaji bersih, gaji kasar, dan gaji pokok. Gaji hakiki adalah istilah khusus untuk pekerja kerajaan dan merujuk kepada gaji asas yang ditetapkan berdasarkan pangkat dalam perkhidmatan awam.
Gaji bersih pula adalah jumlah sebenar yang diterima dalam akaun bank selepas ditolak cukai, KWSP, dan potongan lain. Gaji kasar adalah jumlah keseluruhan wang yang diterima sebelum sebarang potongan, termasuk gaji asas dan elaun tambahan. Gaji pokok pula adalah gaji asas tanpa sebarang tambahan, iaitu jumlah tetap yang diterima untuk kerja yang dilakukan.
Berikut adalah penjelasan terperinci yang telah dirangkum oleh loginmasuk.my.
Maksud Gaji Pokok
Gaji pokok, yang juga dikenali sebagai gaji asas atau gaji “basic,” merujuk kepada jumlah tetap yang dibayar kepada pekerja untuk kerja mereka tanpa termasuk sebarang elaun tambahan, bonus, atau bayaran lebih masa. Ia merupakan komponen asas dalam struktur gaji dan biasanya ditetapkan dalam kontrak pekerjaan.
Gaji pokok sering menjadi asas untuk pengiraan faedah lain seperti bonus tahunan, yang mungkin dinyatakan sebagai peratusan daripada gaji pokok. Ia juga penting dalam pengiraan faedah persaraan dan pampasan lain yang berkaitan dengan pekerjaan. Namun, gaji pokok biasanya lebih rendah daripada gaji kasar dan gaji bersih, kerana ia tidak termasuk elaun tambahan atau potongan.
Dalam konteks mencari pekerjaan, gaji pokok adalah penting kerana ia menjadi asas untuk pengiraan bonus dan kenaikan gaji. Sebagai contoh, jika tawaran kerja menyebut gaji pokok RM4,000 dengan elaun RM1,000, fokuskan pada gaji pokok kerana elaun mungkin berubah atau ditarik balik, tetapi gaji pokok biasanya lebih terjamin.
Maksud Gaji Bersih
Gaji bersih merujuk kepada jumlah wang yang anda terima atau dimasukkan ke dalam akaun bank anda selepas semua potongan dibuat. Menurut Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA), gaji bersih adalah jumlah yang masuk ke akaun bank anda setiap bulan setelah ditolak caruman KWSP, SOCSO/PERKESO, dan potongan lain yang berkaitan.
Gaji bersih ini termasuk juga sebarang elaun tambahan yang diterima. Semasa proses temu duga, adalah penting untuk bertanya tentang anggaran gaji bersih.
Sebagai contoh, jika gaji kasar yang ditawarkan adalah RM5,000, gaji bersih mungkin sekitar RM4,200 selepas ditolak caruman KWSP, PERKESO, dan cukai pendapatan.
Ini adalah jumlah sebenar yang akan dimasukkan ke dalam akaun bank anda dan boleh digunakan untuk perancangan kewangan peribadi.
Maksud Gaji Kasar
Gaji kasar merujuk kepada jumlah keseluruhan gaji yang anda terima, termasuk gaji asas dan semua elaun tambahan, tetapi sebelum sebarang potongan atau caruman dibuat. Biasanya, iklan tawaran kerja menyebut jumlah “gaji kasar” kerana ia kelihatan lebih tinggi berbanding gaji bersih.
Semasa mencari pekerjaan, anda mungkin akan melihat iklan yang menyatakan “Gaji kasar sehingga RM5,000.” Ini menunjukkan jumlah maksimum yang ditawarkan sebelum sebarang potongan, termasuk gaji pokok dan semua elaun, tetapi bukan jumlah sebenar yang akan anda terima setiap bulan.
Sebagai contoh, jika gaji kasar ialah RM5,000, ia mungkin terdiri daripada gaji pokok RM4,000 dan elaun RM1,000. Gaji kasar adalah jumlah yang lebih tinggi sebelum sebarang potongan seperti caruman KWSP, SOCSO/PERKESO, dan cukai pendapatan dilakukan.
Maksud Gaji Hakiki
Gaji hakiki adalah istilah yang digunakan dalam konteks perkhidmatan awam di Malaysia untuk merujuk kepada gaji yang ditetapkan berdasarkan gred hakiki atau gred tetap seseorang penjawat awam. Ia biasanya sama dengan gaji pokok dan tidak termasuk elaun tambahan atau potongan. Ini berbeza dengan gaji kasar atau gaji bersih.
Dalam sistem perkhidmatan awam, gaji hakiki penting kerana ia menentukan kedudukan seseorang dalam hierarki gaji serta mempengaruhi kenaikan pangkat dan faedah lain. Walaupun gaji hakiki menetapkan jumlah asas, jumlah sebenar yang diterima oleh penjawat awam mungkin berbeza kerana adanya pelbagai elaun dan potongan tambahan.
Contohnya, jika anda memohon jawatan dalam perkhidmatan awam, anda mungkin akan melihat istilah “gaji hakiki.” Sebagai contoh, gaji hakiki bagi jawatan Pegawai Tadbir dan Diplomatik gred M41 mungkin bermula dari RM2,080. Ini adalah gaji asas tanpa sebarang elaun tambahan, dan akan meningkat mengikut tangga gaji yang ditetapkan dalam skim perkhidmatan.
Adakah Kenaikan Gaji Penjawat Awam Ambil Kira Gaji Hakiki?
Ya, kenaikan gaji penjawat awam mengambil kira gaji hakiki dalam konteks Sistem Saraan Baharu Perkhidmatan Awam (SSPA) yang dikendalikan oleh Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA). Gaji hakiki adalah asas dalam pengiraan kenaikan gaji tahunan dan pergerakan gaji.
Peningkatan gaji hakiki biasanya berlaku secara berperingkat mengikut jadual gaji yang ditetapkan untuk setiap gred perkhidmatan. Kenaikan ini mempengaruhi jumlah gaji keseluruhan penjawat awam. Walau bagaimanapun, elaun dan imbuhan lain mungkin kekal sama atau mengalami perubahan secara berasingan. Oleh itu, walaupun gaji hakiki meningkat, jumlah keseluruhan yang diterima oleh penjawat awam boleh berbeza bergantung kepada elaun dan potongan lain yang diterima.
Perbandingan Gaji Bersih, Gaji Kasar, Gaji Pokok dan Gaji Hakiki
Berikut adalah perbandingan antara Gaji Bersih, Gaji Kasar, Gaji Pokok, dan Gaji Hakiki dari segi jenis gaji, maksud, formula, dan ciri-cirinya:
| Jenis Gaji | Definisi | Formula | Ciri-ciri Utama |
|---|---|---|---|
| Gaji Bersih | Jumlah duit yang diterima dalam akaun bank | Gaji asas + elaun – potongan | – Jumlah sebenar yang diterima – Sudah ditolak caruman KWSP, SOCSO/PERKESO, dll. – Digunakan untuk perancangan kewangan bulanan |
| Gaji Kasar | Gaji sebelum sebarang potongan | Gaji asas + elaun | – Sering diiklankan dalam tawaran kerja – Kelihatan lebih tinggi daripada gaji bersih – Belum ditolak sebarang potongan |
| Gaji Pokok | Gaji asas tanpa elaun atau potongan | Gaji asas sahaja | – Juga dikenali sebagai “gaji basic” – Tidak termasuk sebarang elaun – Jumlah tetap setiap bulan |
| Gaji Hakiki | Gaji yang ditetapkan pada Gred Hakiki Pegawai (istilah penjawat awam) | Sama seperti Gaji Pokok | – Merujuk kepada gaji pokok – Istilah khusus dalam perkhidmatan awam |
Penjelasan:
1. Gaji Bersih:
- Definisi: Jumlah yang diterima setelah potongan caruman dan cukai.
- Formula: Gaji asas + elaun – potongan.
- Ciri-ciri: Jumlah sebenar yang masuk ke akaun bank; digunakan untuk perancangan kewangan bulanan.
2. Gaji Kasar:
- Definisi: Jumlah keseluruhan sebelum sebarang potongan.
- Formula: Gaji asas + elaun.
- Ciri-ciri: Sering diiklankan dalam tawaran kerja; kelihatan lebih tinggi tetapi belum ditolak potongan.
3. Gaji Pokok:
- Definisi: Gaji asas tanpa elaun tambahan atau potongan.
- Formula: Gaji asas sahaja.
- Ciri-ciri: Jumlah tetap setiap bulan; dikenali juga sebagai “gaji basic.”
4. Gaji Hakiki:
- Definisi: Gaji asas yang ditetapkan berdasarkan gred hakiki dalam perkhidmatan awam.
- Formula: Sama dengan Gaji Pokok.
- Ciri-ciri: Istilah khusus dalam perkhidmatan awam; merujuk kepada gaji pokok yang ditetapkan untuk setiap gred.
Akta Yang Melindungin Hak Peserja Berkaitan Gaji Bulanan
Di Malaysia, hak pekerja berkaitan gaji bulanan dilindungi oleh beberapa akta undang-undang buruh. Jika pekerja menghadapi masalah dengan majikan berkaitan gaji atau faedah yang sepatutnya diterima, mereka boleh membuat aduan kepada Jabatan Tenaga Kerja. Berikut adalah senarai jenis aduan yang boleh dilakukan oleh pekerja:
- Tidak Dibayar Gaji: Jika majikan gagal membayar gaji mengikut jadual yang ditetapkan.
- Tiada Cuti Tahunan: Jika pekerja tidak diberikan cuti tahunan yang sepatutnya mengikut undang-undang.
- Tidak Melapor Penggajian Pekerja Asing: Jika majikan tidak melaporkan penggajian pekerja asing kepada pihak berkuasa.
- Diberhentikan Kerja Tanpa Notis: Jika pekerja diberhentikan tanpa notis yang sepatutnya diberikan.
- Tiada Kontrak Perkhidmatan: Jika pekerja tidak diberikan kontrak perkhidmatan bertulis.
- Lewat Bayar Gaji: Jika gaji dibayar lewat daripada tarikh yang sepatutnya.
- Majikan Tidak Mematuhi Perintah Gaji Minimum 2012: Jika majikan tidak mematuhi perintah gaji minimum wage yang ditetapkan.
- Majikan Tidak Mematuhi Akta Umur Persaraan Minimum 2012: Jika majikan tidak mematuhi peraturan umur persaraan minimum.
Majikan atau pihak syarikat boleh menggunakan sistem pengurusan gaji untuk memastikan kepatuhan terhadap undang-undang ini, serta memudahkan pengurusan dan pembayaran gaji pekerja.
Jika terdapat sebarang isu berkaitan dengan gaji bulanan, pekerja dinasihatkan untuk membuat aduan dengan segera kepada Jabatan Tenaga Kerja untuk mendapatkan pembelaan dan penyelesaian yang sewajarnya.